एजेन्सीः आजकालको व्यस्त जीवनशैली र असन्तुलित खानपानका कारण विभिन्न स्वास्थ्य समस्याहरू सामान्य बन्दै गएका छन्। घण्टौँसम्म कुर्सीमा बसिरहनु, फास्ट फुड-जंक फुड खानु र निद्राको कमीले हाम्रो स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर पार्छ।
यस्तो वातावरणमा हामीले आफ्नो आहारमा यस्ता सुपरफुडहरू समावेश गर्नु आवश्यक छ, जसले शरीरलाई भित्रबाट बलियो बनाओस् र यी चुनौतीहरूसँग लड्न मद्दत गरोस्। फर्सीको बियाँ यिनै सुपरफुडहरूमध्ये एक हो।
साना देखिए पनि यी बीउहरू पोषक तत्त्वको खजाना हुन्। नेसनल लाइब्रेरी अफ मेडिसिनमा प्रकाशित एक अध्ययनअनुसार, फर्सीको बियाँमा पाइने आवश्यक भिटामिन, खनिज, एन्टी अक्सिडेन्ट र स्वस्थ फ्याटले रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन मात्र होइन, मुटु, मधुमेह, क्यान्सर, कलेजो रोग, पाचन र मानसिक स्वास्थ्यका लागि पनि अत्यन्त लाभदायक छन्।
अध्ययनमा फर्सीको बियाँमा एन्टी माइक्रोबियल, एन्टी-इन्फ्लेमेटरी र एन्टी-अल्सर जस्ता औषधीय गुणहरू हुन्छन् भनेर पनि बताइएको छ । यिनको प्रयोग खाद्य पदार्थ र औषधिजन्य उत्पादनहरूमा गरिन्छ।
आज हामी फर्सीको बियाँ खाँदा हुने फाइदाहरूबारे कुरा गर्नेछौँ।
- प्रश्न: फर्सीको बियाँमा कुन-कुन पोषक तत्त्व पाइन्छन्?
जवाफ: संयुक्त राज्य कृषि विभाग (यूएसडीए) अनुसार, फर्सीको बियाँमा प्रोटिन, फाइबर, स्वस्थ फ्याट, म्याग्नेसियम, जिङ्क र एन्टिअक्सिडेन्ट जस्ता आवश्यक पोषक तत्त्वहरू पाइन्छन्, जुन स्वास्थ्यका लागि अत्यन्त लाभदायक छन्। तल दिइएको ग्राफिकबाट २८ ग्राम फर्सीको बियाँमा पाइने पोषण बुझ्नुहोस्:
- प्रश्न: फर्सीको बियाँ हाम्रो स्वास्थ्यका लागि कसरी लाभदायक छन्?
जवाफ: फर्सीको बियाँमा ट्रिप्टोफ्यान नामक एमिनो एसिड पाइन्छ, जसले राम्रो र गहिरो निद्रा ल्याउन मद्दत गर्छ। यसमा पाइने भिटामिन ई र फेनोलिक कम्पाउन्डस्ले शरीरलाई सुन्निनबाट र फ्री रेडिकल्सले हुने क्षतिबाट बचाउँछन्। त्यस्तै, ओमेगा-३ फ्याटी एसिड र म्याग्नेसियमले रक्तचाप र कोलेस्ट्रोलको स्तर सन्तुलित राख्न मद्दत गर्छन्। यसले मुटुको स्वास्थ्य राम्रो राख्छ।
यसमा रहेको उच्च फाइबरले पाचन प्रणालीलाई सुधार्छ। साथै, म्याग्नेसियम, फस्फोरस र जिङ्कले हड्डीहरूलाई बलियो बनाउँछन्। यसको नियमित सेवनले स्तन र प्रोस्टेट क्यान्सरको जोखिम पनि कम गर्न सक्छ।
फर्सीको बियाँमा पाइने जिङ्क, फाइटोस्टेरोल्स र ओमेगा-३ फ्याटी एसिडले पुरुषहरूको प्रोस्टेट स्वास्थ्य र प्रजनन क्षमता सुधार्न मद्दत गर्छ। त्यस्तै, यसमा पाइने लिग्नान्स जस्ता फाइटोएस्ट्रोजेन्सले महिनावारी बन्द हुनेका लक्षणहरूलाई कम गर्न सक्छन्।
- प्रश्न- फर्सीको बियाँ खाने सही समय कुन हो?
उत्तर- फर्सीको बियाँ जुनसुकै बेला पनि खान सकिन्छ। तर बिहान खाली पेटमा, साँझको स्वास्थ्यकर खाजाको रूपमा वा राती सुत्नुअघि थोरै मात्रामा खानु राम्रो मानिन्छ।
- प्रश्न: खानामा फर्सीको बियाँ कसरी समावेश गर्न सकिन्छ?
उत्तर- तपाईँ यसलाई आफ्नो आहारमा धेरै तरिकाले समावेश गर्न सक्नुहुन्छ। जस्तै-
• रातभर भिजाएर राखेको फर्सीको बियाँ बिहान खाली पेटमा खान सकिन्छ।
• तपाईँ यसलाई कम आगोमा सुख्खा भुटेर पनि खान सक्नुहुन्छ।
• तपाईँ यसलाई मिसाएर स्मूदी वा प्रोटिन सेकमा थप्न सक्नुहुन्छ।
• ओट्सको लागि टपिङको रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ।
• सलाद वा सुपमा मिसाउन सकिन्छ।
• तपाईँ यसलाई अन्य बियाँहरू (सूर्यमुखी/चिया) र सुख्खा फलफूलसँग मिसाएर स्वस्थ खाजाको रूपमा लिन सक्नुहुन्छ।
- प्रश्न: भुटेको, स्वादिष्ट वा काँचो फर्सीको बियाँमध्ये कुन बढी फाइदाजनक हुन्छ?
उत्तर- बजारमा तीन प्रकारका फर्सीको बियाँ उपलब्ध छन्: काँचो, भुटेको र स्वादिष्ट। तिनीहरूलाई खानु अघि तिनीहरूको भिन्नता र फाइदाहरू बुझ्नु महत्त्वपूर्ण छ।
काँचो फर्सीको बियाँ
यसमा कुनै पनि प्रकारको प्रशोधन गरिएको छैन। त्यसैले, बियाँमा पाइने पोषक तत्त्वहरू पूर्ण रूपमा सुरक्षित रहन्छन्। यो सबैभन्दा स्वास्थ्यकर विकल्प हो।
भुटेको फर्सीको बियाँ
यसमा फर्सीको बियाँ भुटेको हुन्छ। यसले यसको स्वाद बढाउँछ। तर यसलाई उच्च तापक्रममा भुट्दा वा नुन थप्दा केही स्वस्थ बोसो र भिटामिनहरू नष्ट हुन सक्छ।
स्वादयुक्त फर्सीको बियाँ
यसमा अतिरिक्त नुन, चिनी, मसलाहरू थपिन्छन्, जसले स्वाद बढाउँछ तर स्वास्थ्य लाभहरू कम गर्छ। उच्च रक्तचाप वा पाचन समस्या भएका व्यक्तिहरूले यी खानु हुँदैन।
- प्रश्न- के बच्चाहरूलाई फर्सीको बियाँ खुवाउन सकिन्छ?
उत्तर- फर्सीको बियाँ सीमित मात्रामा बालबालिकालाई दिन सकिन्छ। यद्यपि, उनीहरूको उमेर र चपाउने क्षमतालाई ध्यानमा राख्नु महत्त्वपूर्ण छ। बियाँमा पाइने आवश्यक पोषक तत्त्वहरूले बालबालिकाको शारीरिक र मानसिक विकासमा मद्दत गर्दछ।
३ वर्षभन्दा माथिका बच्चाहरूलाई यसलाई पिसेर सुप, खिचडी वा दहीमा मिसाएर दिन सकिन्छ। तिनीहरू घाँटीमा अड्कियोस् भनेर बच्चाले राम्ररी चपाउन सक्ने बियाँ मात्र दिनुहोस् ।
- प्रश्न: के धेरै मात्रामा फर्सीको बियाँ खानु हानिकारक हुन सक्छ?
उत्तर- धेरै फर्सीको बियाँ खानुमा कुनै हानि छैन। तर यसमा फाइबर, फ्याट र क्यालोरीको मात्रा राम्रो हुन्छ। त्यसैले यसलाई बढी खाँदा तौल बढ्ने वा पाचन समस्या हुन सक्छ।
- प्रश्न: दैनिक कति फर्सीको बियाँ खान सुरक्षित छ?
उत्तर- दैनिक १ देखि २ चम्चा (लगभग १५ देखि ३० ग्राम) फर्सीको बियाँ खानु सामान्यतया सुरक्षित र लाभदायक मानिन्छ। यसले पर्याप्त फाइबर, स्वस्थ बोसो, प्रोटिन र खनिजहरू प्रदान गर्दछ।
- प्रश्न: फर्सीको बियाँ कसले खानु हुँदैन?
उत्तर- पाचन समस्या, कम रक्तचाप वा खानाको एलर्जी भएका व्यक्तिहरूले सावधानीपूर्वक फर्सीको बियाँ खानुपर्छ। यसबाहेक, तौल घटाइरहेका व्यक्तिहरू र गर्भवती वा स्तनपान गराउने महिलाहरूले पनि यसलाई सीमित मात्रामा खानुपर्छ किनभने यसको अत्यधिक सेवनले ग्यास, पेट दुख्ने वा केही अवस्थामा हार्मोनल असन्तुलन जस्ता समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ।
साथै, कुनै पनि प्रकारको स्वास्थ्य अवस्थाको अवस्थामा, आफ्नो आहारमा फर्सीको बियाँ समावेश गर्नु अघि डाक्टरसँग परामर्श गर्नुहोस्।