होल ग्रेन, ब्राउन राइस, ओट्स र तरकारीहरूलाई जटिल कार्बोहाइड्रेट भनिन्छ किनभने तिनीहरू बिस्तारै पच्छन् र तपाईँलाई लामो समयसम्म पेट भरिएको महसुस गराउँछन्।

हाम्रो शरीरले यी जटिल कार्बोहाइड्रेटहरूलाई पूर्ण रूपमा पचाउन सक्दैन, तर आन्द्रामा रहेका राम्रा ब्याक्टेरियाले तिनीहरूलाई टुक्र्याउँछन् र यस प्रक्रियामा ग्यास उत्पादन हुन्छ।

आउनुहोस्, ग्यास निम्त्याउने खानेकुराहरू के के हुन्, ग्यासमा दुर्गन्ध ल्याउन सक्ने कुराहरू के के हुन् र ग्यास सम्बन्धी समस्या भएमा कहिले डाक्टरकहाँ जाने भन्ने कुरा पनि पत्ता लगाऔँ।

१. बोसोयुक्त खानाहरू

बोसोयुक्त खानाले शरीरमा पाचन प्रक्रियालाई सुस्त बनाउँछ। यसका कारण यो खाना लामो समयसम्म आन्द्रामा रहन्छ र त्यसमा फर्मेन्टेसन सुरु हुन्छ। यस प्रक्रियाका कारण ग्यासबाट नराम्रो गन्ध आउन थाल्छ।

उदाहरणका लागि, बोसोयुक्त मासु खाँदा यो हुन सक्छ। बोसोयुक्त मासु (रातो मासु जस्तै) अलि जटिल हुन्छ किनभने यसमा मेथियोनिन नामक एमिनो एसिड प्रशस्त मात्रामा हुन्छ, जसमा सल्फर हुन्छ।

तपाईँको आन्द्रामा रहेका ब्याक्टेरियाले यसलाई हाइड्रोजन सल्फाइडमा परिणत गर्छ, जसले सडेको अण्डा जस्तो गन्ध उत्पन्न गर्छ। मासु मात्र होइन, अन्य खाद्य पदार्थहरूले पनि ग्यासको गन्ध बढाउन सक्छ।

२. बिन्स

सिमी र दालमा प्रशस्त मात्रामा फाइबर हुन्छ, तर यसमा रेफिनोज भनिने जटिल सुगर पनि हुन्छ, जुन शरीरले पूर्ण रूपमा प्रशोधन गर्न सक्दैन।

यो सुगर सिधै आन्द्रामा पुग्छ, जहाँ त्यहाँ रहेका ब्याक्टेरियाले यसलाई ऊर्जाको रूपमा प्रयोग गर्न टुक्र्याउँछन्। यस प्रक्रियामा हाइड्रोजन, मिथेन र कहिलेकाहीँ दुर्गन्धित सल्फर जस्ता ग्यासहरू उत्पादन हुन्छन्।

३. अण्डा

लोकप्रिय विश्वासको विपरीत, अण्डाले धेरैजसो मानिसहरूमा ग्यास उत्पन्न गर्दैन। यद्यपि, यसमा मेथियोनाइन नामक एमिनो एसिड हुन्छ, जुन सल्फरले भरिपूर्ण हुन्छ।

त्यसैले यदि तपाईं गन्हाउने ग्यासबाट बच्न चाहनुहुन्छ भने, ग्यास उत्पादन गर्ने सिमी (जस्तै किड्नी बिन्स, मटर) र बोसोयुक्त मासुसँग अण्डा नखानुहोस्। यदि अण्डा खाँदा पेट फुल्ने वा ग्यासको समस्या हुन्छ भने, तपाईंलाई अण्डाबाट एलर्जी भएको हुन सक्छ।

४. प्याज

प्याज, लसुन र हरियो प्याजमा फ्रक्टान नामक कार्बोहाइड्रेट पाइन्छ। यो एउटा तत्त्व हो जसले ग्यास उत्पादन गर्छ र पेट फुल्न सक्छ।

५. दुध र दुग्धजन्य पदार्थहरू

गाई र बाख्राको दुधमा ल्याक्टोज भनिने एक प्रकारको चिनी हुन्छ, जसले ग्यास निम्त्याउन सक्छ। विश्वभरका वयस्क जनसङ्ख्याको लगभग ६५ प्रतिशत कुनै न कुनै स्तरमा ल्याक्टोज असहिष्णु छन्। यस्ता व्यक्तिहरूलाई दुध वा अन्य दुग्धजन्य पदार्थ सेवन गर्दा पेट फुल्ने र ग्यासको समस्या हुन सक्छ।

६. गहुँ र होल ग्रेन

फ्रक्टेन एक प्रकारको फाइबर हो जसले ग्यास बनाउँछ र यो होल ग्रेन (सम्पूर्ण अन्न)मा पाइन्छ। ओट्स र गहुँबाट बनेका उत्पादनहरू – जस्तै रोटी, पास्ता र अन्य सम्पूर्ण अन्नहरू सेवन गर्नाले पनि ग्यास हुन सक्छ।

गहुँ, जौजस्ता केही सम्पूर्ण अन्नहरूमा ग्लुटेन हुन्छ। यदि तपाईँको शरीरले ग्लुटेन सहन सक्दैन भने, यी चीजहरूको सेवनले ग्यास वा पेट फुल्ने जस्ता समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ।

७. ब्रोकाउली, काउली र बन्दा

बन्दा, ब्रोकाउली, काउली, अंकुर, केल र अन्य हरियो पातदार तरकारीहरूमा प्रशस्त मात्रामा फाइबर हुन्छ। यी तरकारीहरू शरीरलाई पचाउन अलि गाह्रो हुन सक्छ, तर आन्द्रामा रहेका ब्याक्टेरियाले यो फाइबरलाई ऊर्जाको रूपमा प्रयोग गर्छन्।

यस प्रक्रियामा ग्यास बन्छ। बन्दा, काउली र ब्रोकाउली जस्ता धेरै क्रुसिफेरस तरकारीहरूमा सल्फर पनि हुन्छ, जसले ग्यासको गन्ध बढाउन सक्छ।

८. फलफूल

स्याउ, आँप र नास्पाती जस्ता फलफूलहरूमा प्राकृतिक सुगर फ्रुक्टोजको मात्रा बढी हुन्छ। यसबाहेक, केही स्याउ र नास्पातीमा पनि उच्च मात्रामा फाइबर हुन्छ।

धेरै मानिसहरूलाई फ्रक्टोज पचाउन गाह्रो हुन्छ। त्यस्ता व्यक्तिहरूले यी फलफूल खाँदा, उनीहरूलाई ग्यास वा पेट फुल्ने जस्ता समस्याहरू हुन सक्छन् किनभने उनीहरूको शरीरले यो चिनीलाई पूर्ण रूपमा तोड्न सक्दैन। यद्यपि, फ्रुक्टोज असहिष्णुता ल्याक्टोज असहिष्णुता जत्तिकै सामान्य छैन।

• के पाद्न बन्द गर्न सकिन्छ ?

फलफूल, तरकारी र दालले ग्यास निम्त्याउन सक्छ, तर ग्यासबाट बच्ने प्रयास गर्नुभन्दा नियमित रूपमा खानु महत्त्वपूर्ण छ। यदि तपाईंले पहिले धेरै फाइबर खानुभएको थिएन र अचानक यसको मात्रा बढाउनुभयो भने, पेट दुख्ने र ग्यास बन्ने सम्भावना बढ्न सक्छ।

त्यसैले, आफ्नो खानामा बिस्तारै फाइबर थप्नुहोस्, ताकि शरीर यसको अभ्यस्त होस् र यसको कुनै साइड इफेक्ट नहोस्। पर्याप्त पानी पिउनाले कब्जियतको समस्या कम हुन्छ, जुन ग्यास बन्ने प्रमुख कारण हो।

यदि दिसा लामो समयसम्म आन्द्रामा रह्यो भने, यो बिस्तारै फर्मेन्टेसन हुन थाल्छ, जसले गर्दा ठुलो मात्रामा ग्यास उत्पादन हुन्छ र नमिठो गन्ध आउन सक्छ।

त्यस कारण, हरेक खानासँगै केही तरल पदार्थ लिने प्रयास गर्नुहोस् र दिनभरि पानी वा अन्य तरल पदार्थ पिइरहनुहोस्, ताकि शरीरमा पानीको स्तर कायम रहोस्।

बेलायतको राष्ट्रिय स्वास्थ्य सेवाले ग्यास र पेट फुल्ने समस्याबाट छुटकारा पाउन पुदिनाको चिया पिउन सिफारिस गर्छ। अर्कोतर्फ, कार्बोनेटेड पेय पदार्थ (जस्तै कोल्ड ड्रिंक्स) मा पहिले नै ग्यास हुन्छ। धेरै पिउँदा डकार आउँछ र शरीरबाट बढी ग्यास निस्कन्छ।

चुइगम चपाउँदा, चम्चाबाट धेरै छिटो सुप वा अन्न खाँदा पनि ग्यास हुन सक्छ। यदि तपाईंले खाना खाँदा वा पिउँदा हावा निल्नुभयो भने, यो शरीरबाट डकार वा ग्यासको रूपमा बाहिर निस्कन्छ।

• के तपाईं ग्यासको बारेमा चिन्तित हुनुपर्छ?

धेरैजसो अवस्थामा, ग्यास बन्नु चिन्ताको विषय होइन। ग्यास बन्ने धेरै सामान्य र हानिरहित कारणहरू छन् जसलाई कुनै अनुसन्धान वा उपचारको आवश्यकता पर्दैन।

यद्यपि, केही अवस्थामा, अत्यधिक ग्यास गम्भीर स्वास्थ्य समस्याको सङ्केत हुन सक्छ। यदि तपाईँलाई कुनै शङ्का वा चिन्ता छ भने, आफ्नो डाक्टरसँग परामर्श गर्नुहोस्।

यसबाहेक, केही औषधिहरूको सेवनले पनि दुर्गन्धित ग्यास निम्त्याउन सक्छ। यो सम्भावित साइड इफेक्ट हुन सक्छ।

बीबीसी