वर्षायाममा अघिपछिभन्दा रोगले बढी सताउँछ । चर्को गर्मीले पसिना आउने, डिहाइड्रेसनको समस्या, उकुसमुकुस, अल्छीपन, आलस्यताको समस्या धेरै देखिन्छ । वर्षायाममा रुखाखोकी, झाडापखाला, टाइफाइड, फ्लुजस्ता रोगले बढी सताउँछ । त्यसैले यस मौसममा खानपानमा विशेष ध्यान पुर्याउनुपर्छ । सकेसम्म ताजा खानेकुरा खानुपर्छ, बासी खानेकुराबाट टाढै रहेको उत्तम हुन्छ । रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन उच्च प्रोटिन, भिटामिन, मिनरल्सयुक्त खानेकुरामा जोड दिनुपर्छ ।
वर्षायाममा काउली, भन्टा, केराउ, गोलभेंडा, हरियो सागपात, बोडी, फर्सी, फर्सीको मुन्टा खानु राम्रो हुन्छ । यी तरकारीमा भिटामिन, मिनरल्स प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ । यस मौसममा मसालेदार खानेकुरालाई कम गर्नुपर्छ । किनिक बढी मसला खाँदा शरीरको तापक्रम र रक्तसञ्चार बढ्न सक्छ ।
त्यस्तै नुन पनि यो मौसममा कम खानु राम्रो हुन्छ । बढी नुनिलो खाँदा शरीरको पानी सुक्ने भएकाले यसको सेवन कम गर्नुपर्छ । तरकारी पकाउँदा राम्ररी पखाल्ने र पाकेको केही समयमै खाँदा लाभदायक हुन्छ ।
तरकारी किन्ने बेलामा सावधानी अपनाउनुपर्छ । सकेसम्म ताजा तरकारी किन्दा त्यसमा भएको मिनरल्स नष्ट हुन पाउँदैन । जसले शरीरलाई तन्दुरुस्त र रोगसँग लड्ने क्षमतामा पनि बढाउँछ ।
फलफूल
वर्षायाममा सन्तुलित रुपमा फलफूल खानुपर्छ । सिजनल फलफूलहरु आँप, स्याउ, अनार, अम्बा, नासपाती यस मौसममा खानु उत्तम हुन्छ । फलफूल खाँदा राम्रोसँग पखालेर मात्र खाने गर्नुपर्छ । साथै फलफूलको जुस बनाएर पनि खान सकिन्छ तर धेरै खानु भने हुँदैन । धेरै फलफूलको जुस पिउँदा पखाला लाग्ने सम्भावना हुन्छ ।
उच्च प्रोटिन
वर्षायाममा शरीरमा प्रोटिनको मात्रा पूरा गर्नु पनि उत्तिकै जरुरी छ । त्यसैले दूध, दही, गेडागुडी, च्याउ, मासुजस्ता खानेकुरा प्रशस्त मात्रा खानुपर्छ । यी खानेकुराले शरीरलाई स्वस्थ र रोगसँग लड्ने क्षमता बढाउँछ । दूध, दहीबाहेक सबै खानेकुरा फ्राइ गरेर नभई झोल वा ग्रेभी बनाएर खानु स्वास्थका लागि फाइदाजनक हुन्छ ।
फाइबरयुक्त खाना
उच्च प्रोटिनयुक्त खानेकुरा पचाउनका लागि फाइबरको पनि जरुरी हुन्छ । त्यसका लागि सलाद, एभोकाडो, स्याउ, काफल, केरा, सुन्तला, बदाम, ओखर, पेस्टा, बाबरी, सौफ, राजमा, सोयाबिन, दाल खान सकिन्छ । फाइबरयुक्त खानेकुराले पेट सफा राखेर मलद्वारको समस्याबाट पनि छुटकारा दिन्छ । राम्रो फ्याट दिने घिउ, चीज, बटर पनि सन्तुलन मिलाएर वर्षायाममा खान सकिन्छ ।
पानी
वर्षायाम गर्मीको पनि समय भएकाले पानी प्रशस्त पिउनुपर्छ । यसबेला सादा पानी मात्र सेवन गर्न मन नलागे जीवनजल मिसाएर पनि खान सकिन्छ । पानीलाई सकेसम्म यत्तिकै चिसो नखाने किनकि ढल फुट्ने समस्या, खानेपानीको पाइप फुटेर त्यही ढलको पानी मिसिने जोखिम हुन्छ । जसको सिधा असर पिउने पानीमा पर्छ । त्यसैले पानी उमालेर सेलाएर पिउने, फिल्टर गरेर मात्र पिउने गर्नुपर्छ । बाहिर निस्कँदा झोलामा आफैं पानी बोकेर हिंडे अझ राम्रो हुन्छ ।
