नेपालगन्जः वंशाणुगत कारण, वायु प्रदूषण, कमजोर रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता तथा फोक्सोसँग सम्बन्धित दीर्घकालीन रोगका कारण फोक्सोको क्यान्सर हुन्छ । तर धुम्रपान तथा मदिरा सेवनका कारण फोक्सोको क्यान्सर हुने जोखिम अन्य अवस्थामा भन्दा बढी रहने चिकित्सक बताउँछन् ।
फोक्सोको क्यान्सर भएमा फोक्सोका कोषिका अनियन्त्रित रुपमा बढ्ने गर्छन् । उक्त कोषिका बढ्दै गएपछि ट्युमरको रुपमा परिणत हुन्छ । छातीरोग विशेषज्ञ नवीन मिश्रका अनुसार फोक्सोको क्यान्सरका मुख्य लक्षण खोकी लाग्ने, कफ आउने तथा सास फेर्न गाह्रो हुने हुन् । यस्ता लक्षण देखिए तुरुन्त स्वास्थ्य परीक्षण गराउन उहाँको सुझाव छ ।
बालबालिकामा पनि फोक्सोको क्यान्सरको जोखिम बढी हुन्छ । फोक्सोको क्यान्सर धुम्रपान तथा मद्यपान गर्नेलाई मात्रै नभई साना बालबालिकालाई समेत हुनसक्ने डा मिश्र बताउँनुहुन्छ । लक्षण सामान्य देखिने भए पनि समयक्रमसँगै यसले गम्भीर रुप लिन सक्छ ।
‘बालबालिकालाई फोक्सोको क्यान्सरबाट बचाउन स्वस्थ, सन्तुलित र ताजा खानेकुरा खुवाउनुका साथै बेलाबेला स्वास्थ्य परीक्षण गराइरहनुपर्छ । समयमै हेरविचार र उपचार पाए फोक्सोको क्यान्सरबाट बच्न र बचाउन सकिन्छ,’ डा मिश्रको थप भनाइ छ ।
बालबालिकाले आफूलाई के भएको छ भन्ने कुरा सहजै व्यक्त गर्न नसक्ने र प्रस्ट नभन्ने हुँदा उनीहरुको समस्या थाहा पाउन गाह्रो पर्छ । यसकारण उनीहरुको स्वास्थ्यमा समस्या देखिए समयमै स्वास्थ्य परीक्षण गराउनुपर्छ । बालबालिकालाई छातीको क्यान्सर भएमा निम्न लक्षण देखिने डा मिश्रको भनाइ छ ।
गला र घाँटी सुन्निनु
बालबालिकाको अनुहार र घाँटी सुन्निनु फोक्सोको क्यान्सरको सुरुवाती लक्षण हुन सक्छ । अचानक बालबालिकाको अनुहार र घाँटी सुन्निएमा स्वास्थ्य परीक्षण गराइहाल्नुपर्छ । यस्ता लक्षण देखिएकै समयमा स्वास्थ्य परीक्षण गराई चिकित्सकको सल्लाह लिएमा क्यान्सर नियन्त्रण गर्न सकिन्छ ।
सास फेर्न समस्या
फोक्सोको क्यान्सर हुँदा बालबालिकालाई सास फेर्न गाह्रो हुन्छ । यस्तोमा हिंड्दा वा दौडिंदा सास फुल्ने समस्या देखिन्छ । सास फेर्दा बल प्रयोग गर्नुपर्ने, आवाज आउने, मुटु दुख्ने तथा डर लाग्ने लक्षण देखिएमा बालबालिकालाई फोक्सोको क्यान्सर हुन सक्छ ।
खान मन नलाग्नु
फोक्सोको क्यान्सरको लक्षण भएका बालबालिकालाई खान मन नलाग्ने हुन्छ । सामान्य अवस्थाभन्दा बढी समय बालबालिकालाई भोक नलाग्ने, खान मन नगर्ने भएमा क्यान्सरको लक्षण हुन सक्छ । यस्तो अवस्थामा चिकित्सकको सल्लाह लिनु उपयुक्त हुन्छ ।
कमजोरी र थकान महसुस हुनु
कमजोर र थकान पनि क्यान्सरको लक्षण हुन सक्छ । कुनै काम गर्दा थकान लाग्ने भए पनि बालबालिकालाई सामान्य अवस्थामा भन्दा बढी थकान र कमजोरी महसुस भए फोक्सोको क्यान्सरको लक्षण हुन सक्छ ।
लामो समयसम्म खोकी लाग्नु र खकारमा रगत आउनु
बालबालिकालाई लगातार दुईदेखि तीन सातासम्म खोकी लाग्नु क्यान्सरको लक्षण हुन सक्छ । खोकी लाग्दा मुटु दुख्ने र रगत आउनु फोक्सोको क्यान्सरको गम्भीर अवस्था हुन सक्छ । यस्तो बेला बालबालिकाको स्वास्थ्यलाई मध्यजनर गरी समयमै स्वास्थ्य परीक्षण गराउनुपर्छ ।
तौल घट्नु
तौल घट्नु फोक्सोको क्यान्सरको लक्षण हो । बालबालिकाको निरन्तर तौल घट्दै गइरहेको छ भने समयमै स्वास्थ्य परीक्षण गराउनुपर्छ ।
